Pogoda w Finlandii, czyli kiedy jechać i w co się ubrać

Pytanie o pogodę w Finlandii jest łatwe i trudne zarazem. Łatwe, bo odpowiedź można sprowadzić do “najczęściej nędza, przygotujcie się na każdą ewentualność, łącznie z późną jesienią w lipcu”. Trudne, bo po pierwsze Finlandia jest duża, a po drugie fińska pogoda może zaskoczyć. Finlandia to kraj większy od Polski, którego rozciągłość południkowa wynosi 1140 kilometrów i obejmuje dwie strefy klimatyczne. Jeśli chodzi o element zaskoczenia, to chociażby w tym momencie, gdy piszę tę notkę, w Helsinkach jest o 2 stopnie zimniej niż w Utsjoki – miejscowości, która leży na końcu świata, a tak dokładnie w północnej Laponii, gdzie zimą przez dwa miesiące nie wschodzi słońce. Jakby tego było mało, prognoza mówi, że za kilka dni w Utsoki ma być 28 °C (!!!) i słońce. Brzmi nieprawdopodobnie. My sami kiedyś w czerwcu wracaliśmy ze słonecznego i w miarę ciepłego Äkäslompolo (Laponia) do Helsinek, gdzie temperatura wynosiła 10 °C, padało i wiał zimny wiatr. Nie znaczy to oczywiście, że w Laponii jest cieplej niż w Helsinkach, bo to by przecież nie miało sensu. W Utsjoki w lipcu średnia temperatura wynosi 13 °C, w Helsinkach natomiast 17 °C. Dla porównania w Warszawie to nieco ponad 18 °C. Zimą różnica jest trochę większa i podczas gdy w stolicy Finlandii średnia temperatura w styczniu to około -7 °C, to w Utsjoki dostajemy mało zachęcające -15 °C. No i kilka miesięcy ciemności w pakiecie…

Lato

Najzimniejszym miejscem w Finlandii jest podobno Kilpisjärvi (Laponia), w co wierzę bez wahania – kiedyś spałam tam pod namiotem w lipcu (!), w śpiworze na -30 °C (!!!), i zmarzłam. Dodajcie do tego nieustanny deszcz i wiatr, i będziecie wiedzieć na co się przygotować, planując wakacje w Laponii… czy właściwie – w całej Finlandii. Proszę się jednak nie zniechęcać. Czasem świeci tutaj też słońce. (Bywa, że nawet 24 godziny na dobę, chociaż czy czegoś takiego doświadczyłam – pewna nie jestem.) Mój brat kiedyś odwiedził nas w Helsinkach w lipcu i przez cały jego tygodniowy pobyt temperatura w dzień wynosiła ponad 25 °C. Cieszył się, że przyjechał na wakacje do „ciepłych krajów”, bo w Holandii – gdzie mieszka – było o 15 stopni mniej. W Laponii również można trafić na lato, ale jeśli Wam się to uda, to może… grajcie częściej w Totolotka?

Latem najwyższych temperatur (powyżej 30 °C) można doświadczyć we wnętrzu Finlandii. W 2010 roku w Joensuu odnotowano ponad 37 °C. Bliżej morza temperatury prezentują się bardziej umiarkowanie – w Helsinkach najwyższą zarejestrowaną temperaturą było zaledwie 31.6 °C, a najwyższa średnia temperatura w lipcu to 21 °C…

Krótko mówiąc, latem w Finlandii jest tak, jak w Polsce, tylko trochę zimniej i bardziej pochmurno. Jeśli planujecie wakacje na łonie natury – ubrania przeciwdeszczowe i kilka cieplejszych elementów garderoby to rzeczy niezbędne. Jeśli planujecie wakacje na łonie natury w Laponii – polecam pamiętać o czapce i rękawiczkach… Strój kąpielowy także warto zabrać, w końcu wiele miejsca nie zajmuje.

Moim zdaniem lato (lipiec) to zdecydowanie najprzyjemniejszy czas na eksplorację Kraju Tysiąca Jezior – jest zielono, stosunkowo ciepło, a wczesnym latem komary nie dają się bardzo we znaki. Jeśli nie nie jesteście przekonani, zajrzyjcie tutaj: 15 powodów, dla których warto pojechać na wakacje do Finlandii.

Jesień

Kiedyś w Helsinkach wisiał baner, na którym widniało: Nobody in their right mind would come to Helsinki in November. Except you, you badass. Welcome. (Nikt przy zdrowych zmysłach nie przyjechałby w listopadzie do Helsinek. Poza tobą, złodupcu. Witamy.) Nie to, że w w Finlandii nie może być jesienią ładnie, sama chciałabym kiedyś zobaczyć Laponię w jesiennych kolorach. Jednak szansa na dobrą pogodę jest nikła. Średnia wrześniowa temperatura na południu Finlandii to 10 °C, a 15 dni w miesiącu jest deszczowych. Wspomniany listopad, z temperaturą około 0 °C, 18 godzinami ciemności na dobę (Helsinki) i 17 deszczowymi dniami nie tylko nie zachęca do zwiedzania, ale do życia tak w ogóle. Pozytywną stroną długich i bardzo ciemnych (brak śniegu) nocy są dobre warunki na oglądanie zorzy polarnej. Jeśli tylko nie przeszkodzą Wam chmury… Nawet na południu Finlandii macie szansę dostrzec „światła północy”, chociaż ja w Helsinkach zorzę widziałam tylko raz, a było to chyba w marcu.

Zima

Mimo że zimna nie lubię, to zima jest moją drugą ulubioną porą roku w Finlandii. Po ciemnej, depresyjnej jesieni biała, śnieżna kołdra jest miłą odmianą. Dni zaczynają się wydłużać, a mróz pociąga na sobą upragnione słońce. Średnie temperatury w Helsinkach w styczniu i lutym to prawie 7 °C poniżej zera. Najniższa temperatura w Finlandii została zarejestrowana w styczniu w miejscowości Kittilä i wynosiła -51.5 °C. W Rovaniemi średnia temperatura w styczniu to prawie -12 °C. Najfajniejszy jest marzec – cieplejszy o kilka stopni od poprzednich miesięcy, bardziej jasny i nadal śnieżny – wtedy pokrywa śniegu jest najgrubsza. Z kolei w kwietniu (czyli właściwie „wiosną”) najgrubszy jest lód pokrywający jeziora i morze, a średnia temperatura w Helsinkach wynosi 3 °C – również niezły czas na odwiedzenie zimowej Finlandii.

Zima to nie tylko ładne krajobrazy, ale również (przede wszystkim?) zimowe sporty i zabawy – narty biegowe, łyżwy, spacery w rakietach śnieżnych i kąpanie się w przeręblu po wyjściu z sauny (warto zatem, poza ciepłymi, zimowymi ubraniami, przywieźć także do Finlandii zimą strój kąpielowy!).

Wiosna

Fińska wiosna to właściwie przedłużenie zimy. Niby fajnie i dużo światła, ale jednak śnieg w maju może zdenerwować. W tamtym roku w Saariselce ludzie jeździli na nartach jeszcze w czerwcu, a głębokość śniegu na trasach wynosiła wtedy od 50 do 100 centymetrów. Nie to, że taka sytuacja jest standardem w Finlandii, ale nieźle obrazuje dramat niekończącej się zimy. Pamiętam, jak kiedyś w Helsinkach najkrótszą noc w roku (24 czerwca) świętowałam w zimowej kurtce, czapce i rękawiczkach – wydaje mi się, że temperatura wynosiła wtedy około 5 °C. Dużo bardziej lubię wiosnę w Polsce, szczególnie, że w Finlandii z jakiegoś powodu gorzej znoszę wiosenne alergie. Średnie temperatury w maju i czerwcu w Helsinkach to 10 °C i 15 °C odpowiednio. W Rovaniemi 6 °C i 12 °C, przy czym maj w Laponii to jeszcze zima. Wiosenne miesiące są stosunkowo suche i nie zawierają komarów. Ogólnie rzecz biorąc, nie jest to zły czas na wycieczkę do Finlandii, ale ubierzcie się ciepło!

Podsumowanie

Moim zdaniem najlepszy czas na odwiedzenie Finlandii to lato (lipiec) lub późna zima tudzież wczesna wiosna (marzec, kwiecień, w Laponii również maj) dla tych, którzy chcieliby doświadczyć zimy. Styczeń i luty są bardzo zimne i jeszcze ciemne. Jesień (październik – grudzień) to murowana depresja. Późne lato może być przyjemne, ale zaczyna się już robić chłodno i deszczowo (sierpień to najbardziej deszczowy miesiąc w roku), a komary sytuacji nie poprawiają. Pociechą mogą być grzyby i jagody. Strój kąpielowy warto ze sobą zabrać niezależnie od pory roku (jeśli lubicie saunę).

Więcej o podróżowaniu po Finlandii znajdziecie we wpisie Jak tanio podróżować po Finlandii? Przewodnik praktyczny.

~

Strony, którymi podpierałam się, pisząc powyższy tekst:

www.yr.no – Norwegian Meteorological Institute & Norwegian Broadcasting Corporation;

ilmatieteenlaitos.fi – Fiński Instytut Meteorologiczny.